Współcześni wykluczeni na obszarach wiejskich — konferencja RPO i Fundacji Hospicjum Proroka Eliasza
W siedzibie Rzecznika Praw Obywatelskich, 18 maja, odbyła się konferencja, której byliśmy współorganizatorem. Konferencja dotyczyła wykluczenia na obszarach wiejskich.
Konferencję otworzył Rzecznika Praw Obywatelskich, Marcin Wiącek.
– Spotykamy się, by mówić o godności. Oznacza ona, że każdy człowiek powinien być zawsze w centrum zainteresowania. Każdy człowiek ma prawo do szczęścia, do szacunku i prawo do cieszenia się życiem, niezależnie od tego, w jakiej fazie życia się znajduje. Będziemy się zastanawiać nad tym, w jaki sposób zapewnić pełną ochronę godności ludziom starszym, ludziom nieuleczalnie chorym, ludziom żegnającym się ze światem – mówił Rzecznik Praw Obywatelskich, Marcin Wiącek. Zebranych gości powitała Doradca Prezydenta RP, Pani Barbara Fedyszak-Radziejowska. Podczas powitania podkreśliła wagę tematu wykluczenia społeczności wiejskich na wielu płaszczyznach. Zaznaczyła, że chcąc przeciwdziałać wykluczeniu mieszkańców wsi, musimy zaangażować instytucje, badaczy i praktyków.
Doktor Paweł Grabowski, witając zebranych uczestników, wyraził wdzięczność za chęć współpracy przedstawicieli zebranych instytucji. Zwrócił uwagę, jak ważna jest wymiana doświadczeń praktyków, środowiska akademickiego, badaczy oraz szeregu instytucji zaangażowanych w problematykę wykluczenia osób żyjących na terenach wiejskich, osób starszych oraz zależnych.
Zebrani eksperci zgodnie stwierdzili, że potrzebne są zmiany w systemie opieki paliatywnej i długoterminowej. W wystąpieniach przedstawiano liczne postulaty, takie jak: wypracowanie nowego modelu hospicjum na terenach wiejskich, wzrost dofinansowania domowej opieki hospicyjnej, zwiększenie stawek za tzw. osobodzień, rozszerzenie programu onkologicznego na fazy po zakończeniu leczenia, większe wsparcie dla wolontariuszy, zwiększenie świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna osoby starszej. RPO apelował również o zniesienie limitowania świadczeń przez NFZ oraz rozszerzenie katalogu chorób kwalifikujących do leczenia hospicyjnego, wdrożenie indywidualnego planu opieki zdrowotnej zgodnej z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, zwiększenie elastyczności kontraktowania świadczeń, dopasowanie świadczeń hospicyjnych do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta czy opracowanie standardów organizacyjnych dla opieki hospicyjnej.
W pierwszym panelu „Tło sytuacji zdrowotnej i zmian społecznych na obszarach wiejskich” udział wzięli przedstawiciele środowiska akademickiego: mgr Adrian Lange z Zakładu Prewencji i Dydaktyki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, dr Ewa Kwiatkowska z Akademii Leona Koźmińskiego, dr Sylwia Michalska z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.
Mgr Adrian Lange przedstawił prezentację na temat „Nierówności w zdrowiu osób starszych w zależności od czynników społecznych”. Zaprezentował wybrane dane z badań „PolSenior2” zrealizowanych w latach 2017-2020. Przedstawione badania dotyczyły nierówności w zdrowiu z podziałem na wieś i miasto.
Dr Ewa Kwiatkowska mówiła o e-wykluczeniu seniorów na obszarach wiejskich. Zdaniem ekspertki warto tak kształtować nie tylko rozwiązania prawne, ale i faktyczne, aby osoby wykluczone cyfrowo nie były wykluczone ze społeczeństwa.
Dr Sylwia Michalska omówiła zmiany zachodzące na obszarach wiejskich w XXI wieku. Zmiana struktury społecznej, zmiana warunków życia na wsi, zmiany demograficzne i zmiany kulturowe. Podkreśliła szybkie tempo starzenia się polskiej wsi, wskazując dane z „Monitoringu obszarów wiejskich”.
Drugi panel wystąpień „Zapewnienie opieki domowej na terenach wiejskich z perspektywy samorządu i praktyków” odbył się z udziałem: dr n. med. Magdaleny Dawgiałło z Hospicjum Domowego w Błoniu i dr n. med. Pawła Grabowskiego z Fundacji Hospicjum Proroka Eliasza oraz badającej problem chorób demencyjnych mgr Karoliny Kramkowskiej z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Doktor Magdalena Dawgiałło, jako praktyk omówiła problemy wynikające z prowadzenia hospicjum domowego.
Kolejnym z poruszanych tematów było funkcjonowanie Pielęgniarskiej Opieki Długoterminowej Domowej oraz problem niewystarczającej liczby lekarzy specjalistów: geriatrów i paliatywistów.
Karolina Kramkowska omówiła temat związany z występowaniem u seniorów chorób demencyjnych, słabej diagnostyce i braku systemu opieki dla osób z demencją. Przybliżyła zebranym uczestnikom, jak wygląda codzienność rodzin opiekujących się osobami z demencją.
Następnie głos zabrał doktor Paweł Grabowski. Opowiedział o działalności prowadzonego hospicjum. Mówił o słabej dostępności służby zdrowia na wsi, szczególnie w jego regionie. Omówił model działania Hospicjum Proroka Eliasza oraz projekt „Dać to, czego naprawdę potrzeba”. Przedstawił też efekty działań, wśród których wymienił poprawę dostępności opieki dla osób przewlekle, nieuleczalnie chorych, zależnych, umierających oraz ich opiekunów na terenach wiejskich. Wyraził nadzieję, że ich działalność będzie wzorem i inspiracją dla innych osób działających na terenach wiejskich.
Podsumowaniem wydarzenia była dyskusja ekspercka, w której wzięli udział: Paulina Malinowska-Kowalczyk – Doradczyni Prezydenta RP, dr n. o zdr. Izabela Kaptacz – Konsultantka Krajowa ds. Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej, dr n. med. Paweł Grabowski, prof. dr hab. Piotr Błędowski z Polskiego Towarzystwo Gerontologicznego, Marcin Stolarczyk – dyrektor Departamentu Zdrowia Najwyższej Izby Kontroli oraz prowadząca panel Iwona Zaborowska z Ośrodka Wspierania Organizacji Pozarządowych.
Paneliści rozmawiali także o prognozach na najbliższe lata w opiece paliatywnej i długoterminowej. Zgodnie zauważyli potrzebę transformacji całego systemu w tej dziedzinie. Wyrazili także chęć i potrzebę dalszego dialogu oraz rozszerzenia zakresu wspólnych działań.
Dla zainteresowanych całą konferencję można obejrzeć tutaj>>
